آیین هیرمبا زرتشتیان در اردکان یزد برگزار شد ...

، آیین هیرمبا (hirombā) آیین سنتی هیرمبا (آتش افروزی در آتشکده) عصر شنبه با حضور زرتشتیان در شریف آباد شهرستان اردکان در استان یزد برگزار شد .h همان جشن سده و از آیین های سنتی و کهن ایرانیان است که در شریف آباد اردکان براساس گاه شماری قدیم (بدون کبیسه) در روز اشتاد (راستی) و ماه آذر قدیم که به معنی آتش است (100 روز مانده به نوروز) برگزار می شود .
البته چند سالی است که به دلیل واپس نشینی یک روز در هر چهار سال آن (گرفته نشدن کبیسه) و بیم رسیدن آن به جشن نوروز، به طور ثابت در روز 26 فروردین برگزار می شود .
واژه هیر به معنی آتش است و می توان آن را به جشن سده نسبت داد و با توجه به جزئیات آیین، همازوری، همدلی و پایداری همگان را با آتشکده محل نشان می دهد، از این رو هیرمبا را می توان اینگونه معنی کرد : « آتش افزون باد یا آتش پایدار باد ».
در آغاز این آیین، عصر روز ارد و آذرماه به زیارت پیر هریشت می روند و شب را در آنجا به سر می برند و بامداد روز بعد یعنی اشتاد به کوه های اطراف پیر حرکت کرده هیزمهای خشک را که غیزل می گویند جمع آوری می کنند که شاید تا نیمروز به طول انجامد .
البته تعدادی نیز نذورات و خیراتی را که در نظر گرفته انجام می دهند و خلاصه همه شرکت کنندگان را با نان، شیر، پشمک، سیرگ، آبگوشت، خورشت و... پذیرایی می شوند .
پس از صرف ناهار گرد هم جمع می شوند و سخنرانی می کنند، از کسانی که خیرات انجام داده و به هر دلیلی همراهی و کمک کرده به نیکی یاد می شود و همه در جریان امر قرار می گیرند و در مورد کسانی که برای نخستین بار شرکت کرده اند آیین چوب زنی اجرا می شود، شیرینی و شربت پخش می شود، سپس بار سفر می بندند و به سمت شریف آباد حرکت می کنند .
غیزل را نیز با خود می برند و البته هر خانه ای نیز مقداری هیزم به آن اضافه می کند. در یک میدان کوهی از هیزم انبار می شود و هنگام غروب تعدادی از مردان در کنار هیزم حلقه زده، فردی با صدای بلند افراد نامی و دینداران شریف آباد که جهان را بدرود گفته اند یاد می کند و در پاسخ، فرد دیگری می گوید خدایش بیامرزد و گروهی با صدای بلند می گویند هیرمبا (شاید به این معنی باشد که مهر و دوستی ها ادامه دارد و پایدار است ).
در پایان توسط موبد محل که آفرینگان آتش به دست دارد و اوستا را زمزمه می کند آتش هیرمبا روشن می شود و همه شادی کنان در اطراف آتش با دلهایی پر از مهر و دوستی، با اندیشه و گفتار و کردار نیک به نماز ایستاده و از اهورامزدا در خواست دارند و بعد کمی از این آتش را به خانه ها برده و روز بعد به آتشکده برگشت می دهند .
این جشن در روزهای آسمان، زامیاد و مانتره سپند ادامه دارد که به انجام نذورات و دادن شیرینی و... در منزل خود و یا آتشکده محل می پردازند و در مجموع پنج روز به طول می انجامد .
شریف آباد در جنوب شرقی اردکان قرار دارد و در گذشته روستایی جدا از شهر بوده اما اکنون یکی از محلات شهر اردکان است .
برخی بنای آن را پیش از بنیان اردکان و نام بنیانگذار آن را شهریار زرتشتی می ‌دانند و می گویند نام پیشین آن شهریار آباد بوده که سپس به شرف آباد و شریف آباد دگرگونی یافته است و دلیل آن را بودن زیارتگاه‌های کهن زرتشتیان به نام ‌های پیر هریشت، پیر سبز و پارس بانو می ‌دانند .
برخی دیگر ساخت آن را پس از اردکان می ‌دانند و بنیانگذارش را شرف نامی دانسته‌ اند؛ اما آنچه روشن است زرتشتیان از سده هشتم هجری در شریف‌ آباد سکونت داشته ‌اند و دستوران (بزرگان) شریف آباد و روستای نزدیک آن یعنی ترک آباد بزرگترین دستوران زرتشتی به شمار می آمده اند و نامه‌هایی که از سده نهم از سوی دستوران و بزرگان این دو جا به هند نزد پارسیان فرستاده شده این نکته را استوار می دارد .
در جهان 150 هزار نفر زرتشتی هستند که 30 هزار نفر آنان در ایران و حدود 6 هزار نفر در استان یزد سکونت دارند .